Szkoła Podstawowa w Łęcznie

Drodzy Rodzice

Proces wychowania młodego człowieka to złożone oddziaływania wielu  czynników, które rozwijają jego osobowość i psychikę. Szczególna rola przypada nauczycielom, ale przede wszystkim rodzicom. W okresie rozchwiania systemu wartości, z jakim bez wątpienia mamy do czynienia w związku z całkowitą przebudową systemu społeczno-ekonomicznego, w niektórych środowiskach pojawiają się próby zakwestionowania tej dominującej roli rodziców w wychowaniu. Na szczęście tylko nieliczni rodzice zwalniają się  z obowiązków, których podjęli się w momencie zakładania rodziny.

Rodzice muszą wiedzieć i pamiętać, że przy braku należytego wsparcia ze strony rodziców praca nauczyciela jest  trudna i  nie przynosi  efektów.

Prawa i obowiązki rodziców w świetle przepisów Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego (KRiO) wg stanu prawnego na dzień 01.01.2004 r.

Zawarcie małżeństwa i powstanie rodziny wiąże się z nawiązaniem między osobami tworzącymi rodzinę wiele powiązań: uczuciowych, emocjonalnych, osobistych, materialnych. W rodzinie są określone prawa i obowiązki wzajemne między jej członkami , głównie między małżonkami oraz między rodzicami i dziećmi. Mają one wpływ  na dobro dziecka.  Art. 87 mówi, że Rodzice i dzieci obowiązani są wspierać się wzajemnie. Obowiązek ten oraz wynikające z niego prawo dotyczy całej sfery powiązań niematerialnych i materialnych między członkami rodziny i oznacza np. opiekę nad chorym, pomoc w nauce, pomoc w prowadzeniu gospodarstwa domowego, wsparcie psychiczne i pomoc w niepowodzeniach itd. Obowiązek ten jest wzajemny, tzn. dotyczy zarówno dzieci, jak i rodziców. Powyższy zapisy  ma bardzo duże znaczenie wychowawcze i wpływa na prawidłowe kształtowanie postaw rodzinnych i społecznych młodego człowieka.  Rodzice względem dziecka mają pieczę, dbają o jego dobro i strzegą  jego interesy.

 Dobro dziecka i interes społeczny wymagają m.in. uzyskania przez nie odpowiedniego wykształcenia, kwalifikacji, przygotowania do funkcjonowania w grupie, do życia w społeczeństwie, do założenia rodziny.

Dziecko powinno więc m.in. uczęszczać do szkoły i prawidłowo realizować obowiązek szkolny, a rodzice powinni nadzorować realizację tego obowiązku i współpracować w tym zakresie ze szkołą  poprzez uczestnictwo w zebraniach szkolnych i indywidualną współpracę z nauczycielami. Niedopełnianie tego obowiązku, zwłaszcza gdy dziecko ma trudności w nauce lub nie realizuje obowiązku szkolnego, jest naruszeniem art. 95 KRiO, gdyż władza rodzicielska nie jest należycie wypełniana.

Oto przepisy prawne, które stwierdzają powyższą słuszność:

Art. 92: Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Art. 93 par. 1: Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Art. 97 par. 2: O istotnych sprawach dziecka, rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Art. 95 par. 1: Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy na osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka.

Par. 2: Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo.

 Par. 3: Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny.

To Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Rodzice muszą wiedzieć i pamiętać, że przy braku należytego wsparcia ze strony rodziców praca nauczyciela jest  trudna i  nie przynosi  efektów.

Według Prawa Oświatowego zgodnie z  Art. 1.  to system oświaty wspiera wychowawczą funkcję rodziny.

Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Uwzględnienie interesu społecznego oznacza m.in. niedziałanie na szkodę osób trzecich np. przez kradzież, pobicie, wymuszenie, obmowę, poniżanie innej osoby, utrudnianie pracy, niszczenie efektów pracy.

W świetle prawa kierowanie dzieckiem  to wiedzieć:

- co dziecko czyta i  przegląda w Internecie,

-jak spędza czas wolny

- dbać o realizację  obowiązku  szkolnego .

Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Reprezentantem dziecko przed organami państwowymi, urzędami, osobami prawnymi w pełnym zakresie prawa są Rodzice. Dotyczy to również szkoły jako instytucji samorządowej. Decyzja o zmianie szkoły przez niepełnoletniego ucznia np. może być podjęta tylko przez rodziców. Rodzice są również reprezentantami prawnymi dziecka w stosunku do osoby/osób lub instytucji domagających się naprawy szkody lub odszkodowania za straty i szkody wyrządzone przez dziecko (np. uszkodzenie samochodu). Sąd opiekuńczy i inne organy państwowe obowiązane są udzielić pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej, w szczególności każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka zatrzymanego przez osobę nieuprawnioną. Rodzice mogą się zwracać o pomoc do odpowiednich instytucji państwowych (np. sądów, policji), instytucji samorządowych (np. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna), społecznych (np. Polski Czerwony Krzyż), kościelnych, o środki materialne i niematerialne niezbędne do wypełnienia podstawowych zadań w zakresie wypełniania władzy rodzicielskiej.

 Jeżeli rodzice nie sprawują należycie władzy rodzicielskiej, w wyniku czego występuje np. brak nadzoru nad dzieckiem, dziecko nie realizuje obowiązku szkolnego, nie są zaspokojone jego podstawowe potrzeby bytowe, stosuje się art. 109 KRiO.

Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia oraz podjąć działania:

1) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonywania wydanych zarządzeń

2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun

 3) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego

4) skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi

5) zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej albo placówce opiekuńczo-wychowawczej

W przypadku gdy podstawowe potrzeby dziecka nie są należycie zabezpieczone (mieszkanie, ubranie, wyżywienie, poczucie bezpieczeństwa, zdobycie zawodu, przygotowanie do życia w społeczeństwie) stosowany jest: Art. 111 par. 1.Mowi on o tym, gdy władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.

Prawa i obowiązki rodziców w stosunku do nieletnich zagrożonych demoralizacją, naruszających zasady współżycia lub normy prawa

Podstawowym aktem prawnym regulującym postępowanie z nieletnimi jest KRiO. Jeżeli postanowienia tego kodeksu są jednak niewystarczające do zmiany postępowania nieletniego, lub czyny nieletniego wykraczają poza ramy oddziaływania KRiO, stosowana jest 6 ustawa Postępowanie w sprawach nieletnich. Podstawowe z punktu widzenia praw i obowiązków rodziców są następujące zapisy ww. ustawy:

 1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18

2) postępowania w sprawach o czyny karalne, w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17

3) wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21. Pod pojęciem czynu karalnego rozumie się czyny zabronione przez ustawę, takie jak:

a) przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,

 b) wykroczenie określone w Kodeksie Wykroczeń w artykułach: 51, 62, 69, 74, 76, 85, 87, 119, 122, 124, 133 lub 143, tj.

W Art. 3 par. 2 znajdziemy zapis gdzie  w postępowaniu w stosunku do nieletnich bierze się również pod uwagę osiągnięcie prawidłowego spełniania przez rodziców lub opiekuna ich obowiązków wobec nieletniego, uwzględniając przy tym interes społeczny. Każdy, kto stwierdził istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszenie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, policji lub innego właściwego organu.  Wobec nieletniego mogą być stosowane środki wychowawcze oraz środek poprawczy w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym. Wobec nieletnich sąd może:

1) udzielić upomnienia

2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonych lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestnictwa w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzenia się w stan odurzenia

3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna

4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania udzielających poręczenia za nieletniego

5) zastosować nadzór kuratora

6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmującej się pracą z nieletnimi, o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją

7)  zakaz prowadzenia pojazdów

8)  przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego

9)  umieszczenie w rodzinie zastępczej, w odpowiedniej placówce opiekuńczo-wychowawczej albo ośrodku szkolno-wychowawczym  lub  w zakładzie poprawczym.

 11) Zastosować inne środki zastrzeżone w ustawie o postępowaniu w stosunku do nieletnich, skierować do właściwego sądu rodzinnego, jak również zastosować środki zaradcze.

Mam nadzieję, że przestawiony wyżej materiał będzie przydatny rodzicom  w działaniach na rzecz dobra dzieci. Pedagog szkolny M.D.